Huizenstress V: De Marktplaats meneer

Natuurlijk houdt ik sinds de verbouwaankondiging mijn online opties nauwlettend in de gaten. Ik heb Marktplaats gevonden als meest betrouwbare verstrekker van gratis woonadvertenties. Al enige maanden prijkt een vriendelijke zoekadvertentie met zelfgemaakt kunstwerk in de kamer-gezocht categorie van mijn regio. Er waren enige reacties, waaronder die van een (sluwe) viezerd. Maar toen kwam ik er achter, dat er al enige dagen een andere reactie in mijn berichten box stond. Mijn oude telefoon en/of gebrekkige internetverbinding hadden verstek gelaten en pas toen ik inlogde via mijn laptop kwam ik daar achter.

‘Bel me even, ik heb misschien een kamer voor je,’ stond er met een nummer bij.
Mijn hart vloog op.
Meteen onderzocht ik hoe lang dit profiel al in gebruik was en of er nog andere activiteit was waardoor ik enigszins een inschatting kon maken van de persoon er achter. Het was al een jaar of 8 in gebruik, iets dat de betrouwbaarheid er van vergrootte.

Gespannen belde ik het nummer en verexcuseerde me voor mijn late reactie. Als ik telefoneer converseer ik meestal als een telefoniste.
Een mannenstem aan de andere kant van de lijn, waarvan ik de naam niet helemaal goed onthield, vertelde me dat het om een zolderkamer ging een half uur rijden vanaf mijn woonplaats. Hij vertelde dat hij er alleen woonden maar nauwelijks thuis was door werk en een vriendin aan de andere kant van het land. Hij vertelde ook dat hij weduwnaar was en zijn kinderen het huis uit waren. Rust, waar ik in de advertentie om gevraagd had, zou ik er dus wel kunnen vinden. Ik zou verder op mijn gemak gebruik mogen maken van de rest van het huis en ook gewoon in de huiskamer mogen zitten als ik wilde.
‘En welke prijs had u zo’n beetje voor de zolderkamer in gedachten?’ haperde ik met hoge stem.
‘Daar hoef je je geen zorgen om te maken,’zei hij.
Daar hoefde ik me geen zorgen over te maken? Vraagtekens en alarmbellen ging in mijn hoofd af.
‘Kom maar een keer langs om te bezichtigen,’ bromde de man aan de andere kant van de lijn, ‘nog niet meteen, want ik moet het eerst nog een beetje opknappen.’ Hij somde wat dingen op die hij nog nodig achtte: ‘Een eigen koelkastje er in, een kast, een bed… en er is wifi.’
Eigenlijk wilde ik hem tegenhouden om al te veel in te richten en ik hoopte maar dat er, als het zo ver kwam, nog plaats was voor mijn eigen spullen. Maar in plaats daarvan piepte ik plichtsgetrouw: ‘Nou wat fijn…’

Hulde aan de dag dat ik een assertief mens wordt, die op zo’n moment zijn gedachten uitspreekt en niet met een angstig hoog stemmetje een woord van dankbaarheid meent te moeten prevelen.
Ik heb ergens gelezen dat autistische vrouwen zich bedienen van bepaalde “sociale scripts” die zij door schade en schande ontwikkelde, en waar zij buitengewoon moeilijk vanaf wijken. Dit is iets waar ik mij in herken. Scripts hebben mij de kop gekost, omdat ik altijd zo lang vriendelijk blijf. Ze zijn toen ik jonger was eens van de schrik ontstaan: Oh, moet dat dan zo? Of: Oh jee, heb ik iets verkeerd gezegd?  Uiteindelijk sla je de plank er ook mee mis. Zo zou het kunnen zijn, dat als ik die man uit vriendelijkheid niet onderbreek in zijn opknap plannen, ik later toch met een heleboel spullen voor de deur sta en hij dan ongeduldig vraagt: ‘Had je dat niet wat eerder kunnen zeggen?’
Je lacht, maar dit soort situaties komen bij mij vaak voor: Je probeert iets te bewerkstelligen en het tegenovergestelde gebeurd.

Gelukkig durf ik mij tegenwoordig wel iets vaker uit te spreken. En daarom sprak ik de volgende woorden: ‘Ik moet nog wel even kijken of ik het hele stuk naar uw huis durf te rijden hoor, ik heb een beetje rijangst ziet u.’
‘Waar woon je?’ vroeg de man.
Ik noemde mijn stad.
‘Maak je geen zorgen, ik haal je wel op.’
Ik kreeg een knoop in mijn maag. Maar herpakte me. Een belangrijke les in assertiviteit die ik van meerdere therapeuten en mijn al even zo introverte tante heb geleerd welde in mij naar boven:
‘Vind u het goed als ik alle informatie nog even op me in laat werken en u terug bel?’
‘Maak je geen zorgen, het komt goed!’ riep de man gespannen uit. Een indrukwekkende reactie.
‘Wat voor werk doe je eigenlijk?’ vroeg hij.
Oh jee, daar was de grote W-vraag. De angst van alle uitkeringsgerechtigden.
‘Ik eh… ervaar op dit moment enige last van mentale problemen,’ en met een klein stemmetje: ‘Niets ergs hoor. En daarom zit ik voornamelijk thuis.’
‘Wat doe je dan overdag?’ vroeg hij.
‘Voornamelijk tekenen, schilderen en schrijven en ik heb natuurlijk ook een paar buitenhuisze activiteiten en ik ben vaak bij mijn vriendin -als ik energie heb-.’
‘Oké.’
‘Voor nu is het even niet anders, in de toekomst pak ik dat soort dingen natuurlijk weer op,’ excuseerde ik me.
Maar dat maakte natuurlijk niets uit, want over twee jaar zou ik mij voor altijd aan dit soort vragen kunnen onttrekken en mij  voorgoed in mijn toegewezen sociale huurwoning kunnen terugtrekken. Althans, dat was het droomscenario.

Het scheen hem overigens niet veel uit te maken. Ik probeerde me voor te stellen hoe het was om een “normaal” persoon zoals hem te zijn. Dat alles in je leven enigszins gelijkmatig verloopt, je persoonlijkheid je geen roet  in het eten gooit en je “gewoon heel veel werkt”. En hoe het dan was om opeens met een werkeloos persoon met mentale problemen in aanraking te komen. Over die mensen leest hij alleen in kranten.
De bevreemding van dat hele fenomeen met die mentale ziektes, dat mijn wereld is. Een moment vloog ik bij mezelf vandaan en voelde hoe het was om normaal te zijn. Toen vervolgde hij  op de valreep:
‘Ik zoek trouwens ook iemand die het huis een beetje schoon kan houden, niets heftigs hoor, maar gewoon af en toe.’
Ik schoot in de reflex van mijn eeuwige toegefelijkheid: ‘Natuurlijk! Dat soort dingen moeten toch gebeuren: Misschien is het handig als we een corvee roostertje opstellen?’
‘Och ja nee, gewoon een beetje hoor.’

En daarmee was het gesprek klaar. Ik had met succes door alle hoepels gesprongen en reflecteerde nog eens op de informatie. Volgens mij werkt hij bij een bepaald horecabedrijf, want hij prevelde de naam van een bedrijf bij het opnemen. Zei hij nou dat hij al eerder een huurder had gehad, maar die na een paar maanden alweer vertrokken was? Waarom zou dat zijn geweest? Meerdere doemscenario’s voltrokken zich voor mijn geestesoog. Zou hij de bedoeling hebben een lage huur af te zetten tegen de diensten van het schoonmaken?

‘Je gaat niet op een zoldertje in een uithoek wonen’, riep mijn vriendin aangeslagen toen ze het hoorde. ‘Als er iets gebeurd ben je twintig minuten van me verwijderd en ik kan niet naar je toe komen!’
‘Rustig nou,’ probeerde ik haar te sussen, ‘het staat nog helemaal niet vast. Ik moet eerst kijken of ik überhaupt wel zo ver met de auto over de snelweg durf.’
Ook mijn vader reageerde afwijzend: ‘Bij zo’n vent alleen is huis, dat is helemaal niks,’ zei hij bars, ‘dat moet je niet doen.’
Ten laatste was ook mijn coach niet van het idee gecharmeerd. ‘Ik weet niet eens of ik dan door kan gaan met de begeleiding,’ peinsde ze, ‘dat is een half uur bovenop de reistijd’.
Alle drie leken ze ook te denken dat er in de man een potentiële verkrachter school. En hoewel ik gerust op mijn hoede was, schoot ik een paar dagen later uit mijn vel.
‘Iedereen lijkt maar te denken dat ik zo veel opties heb,’ raasde ik tegen mijn vriendin, ‘maar dat is helemaal niet zo! Ik heb zo idioot veel te regelen! Als ik dan kan kiezen tussen dat en ergens ver weg een rustige zolderkamer dan weet ik het wel!’
‘Je overschat wat je kan liefie,’ zei mijn vriendin, ‘en als je te vermoeid ben om te rijden raak je daar helemaal geïsoleerd.’
‘Dat is dan niet anders!’ riep ik boven haar zorgen uit.

Om aan mijzelf te bewijzen dat ik het kon, zou ik dus een autorit naar het betreffende gat moeten plannen. Ik stelde de deadline aan het einde van het weekend, dat leek me ook een redelijke termijn om de meneer  terug te bellen. Als ik te lang niets van mij liet horen, zou dat vast ondankbaar over komen. Als het dat al niet deed.